Najciekawsze hacjendy Jukatanu

Dawniej były sercem meksykańskiego „zielonego złota” — henequenu, agawy i cukru. Dziś część z nich to luksusowe hotele, inne czekają w ciszy selwy, skrywając duchy byłych właścicieli i historie buntów robotników. Hacjendy Jukatanu i południowego Meksyku to nie tylko budynki — to pomniki czasów, w których region był jednym z najbogatszych punktów Nowego Świata. Zapraszam Cię w podróż po 7 najpiękniejszych z nich!

Hacienda Sotuta de Peón (Yucatán)

📍 Lokalizacja: 40 km od Meridy, gmina Tecoh
🔗 Oficjalna strona
To jedna z ostatnich działających hacjend henequenowych na Jukatanie. Powstała w XIX w. i była ogromną plantacją agawy — „zielone złoto” napędzało całe imperium transportowe Jukatanu. Dziś to hacjenda-muzeum: możesz zobaczyć maszyny parowe, tradycyjne domki robotników i prywatny cenote.
Powierzchnia: ponad 300 ha ziemi uprawnej.
Obecnie: działa jako hotel i atrakcja turystyczna. W cenie jest zwiedzanie, pokaz włókiennictwa i przejażdżka kolejką ciągniętą przez muła.
Ciekawostka: mówi się, że w okolicy widziano duchy dawnych nadzorców pilnujących pola agawy.

2️⃣ Hacienda Temozón Sur (Yucatán)

📍 Lokalizacja: 45 km od Meridy, w drodze do Uxmal
🔗 Strona hotelu
Wyjątkowa, luksusowa hacjenda z XVI wieku — w czasach świetności była jedną z największych plantacji henequenu, zatrudniała setki robotników. Dziś to 28-pokojowy hotel butikowy z prywatnym spa w dawnym magazynie agawy.
Powierzchnia: ok. 890 ha w czasach kolonialnych — dziś zachowano około 100 ha zieleni i ogrodów.
Ciekawostka: krąży legenda, że na dziedzińcu nadal słychać odgłosy dawnych buntów robotników, którzy kiedyś stoczyli tu walkę o lepsze warunki pracy.

*część zysków ze zwiedzania przeznacza się na utrzymanie obiektu*

3️⃣ Hacienda Yaxcopoil (Yucatán)

📍 Lokalizacja: 33 km na południe od Meridy, na trasie do Uxmal
🔗 Oficjalna strona
To jedna z najlepiej zachowanych hacjend otwartych dla zwiedzających. Działała od XVII wieku — była jednocześnie ranczem bydła i plantacją henequenu. Zachowała oryginalne meble, kafle i dawne maszyny. wiele jej elementów (mury, stropy, podłogi) nie zostało w pełni odrestaurowanych, zachowano je w stanie zbliżonym do tego, jak wyglądały po upadku plantacji. Widzisz popękane ściany, stare kafle, oryginalne drewniane drzwi — wszystko z patyną czasu.
Powierzchnia: dawniej 11 000 ha, dziś teren pokazowy ma ok. 9 ha.
Obecnie: zwiedzasz pałac główny, maszynownię i ogrody. Można tam nawet wynająć pokój dla 2 osób.
Legenda: mówi się, że w dawnym gabinecie właściciela do dziś czuć zapach cygar i rumu, a nocą słychać kroki majordomusa.

*każda z hacjend miała prywatną kaplicę – obecnie często są w nich organizowane śluby*

4️⃣ Hacienda San José Cholul (Yucatán)

📍 Lokalizacja: 45 min od Meridy, w gminie Tixkokob
🔗 Strona hotelu
Zbudowana w XVIII wieku, przez dekady należała do zamożnych rodzin hiszpańskich. Po rewolucji meksykańskiej popadła w ruinę a następnie została odrestaurowana i zmieniona w elegancki hotel z 15 apartamentami.
Powierzchnia: kilkadziesiąt hektarów ogrodów i lasów tropikalnych.
Ciekawostka: słynie z pięknych alej starych drzew i ręcznie wyplatanych hamaków. Goście mówią o „magii ciszy” tego miejsca.

5️⃣ Hacienda Xcanatún (Yucatán)

📍 Lokalizacja: 15 min od centrum Meridy
🔗 Oficjalna strona
Jedna z najłatwiej dostępnych hacjend — tuż pod miastem, pośród tropikalnego ogrodu. Zbudowana w XVIII w., odnowiona jako luksusowy hotel. 18 apartamentów, duży basen i restauracja serwująca nowoczesną kuchnię Jukatanu.
Powierzchnia: dawna plantacja agawy miała 600 ha — dziś to kameralny teren z ogrodem botanicznym.
Ciekawostka: Xcanatún znana jest z koncertów muzyki klasycznej i wystaw sztuki.

6️⃣ Hacienda Misné (Yucatán)

📍 Lokalizacja: Wschodnia Merida, 15 min od centrum
🔗 Oficjalna strona
Mała, intymna hacjenda z XVIII wieku której styl łączy elementy kolonialne z architekturą francuską— słynęła z produkcji agawy i tropikalnych owoców. Po odrestaurowaniu działa jako butikowy hotel z bujnym tropikalnym ogrodem pełnym palm i drzew mango.
Powierzchnia: ok. 1 ha pięknych ogrodów.
Legenda: miejscowi opowiadają o białej damie, którą widziano nocą w korytarzach.

*według mnie najpiękniejsza hacjenda Jukatanu!*

7️⃣ Hacienda Uayamon (Campeche)

📍 Lokalizacja: 25 km od miasta Campeche, w drodze do Edzná
🔗 Oficjalna strona
To prawdziwy raj ruin — połączenie dżungli i odrestaurowanych fragmentów starej plantacji z XVII w. Spa znajduje się w dawnej kaplicy. W sumie jest tu tylko 12 apartamentów, więc cisza i magia są tu gwarantowane.
Powierzchnia: dawniej ponad 6 000 ha, dziś zachowane 100 ha.
Ciekawostka: w ruinach kręcono zdjęcia do kilku filmów grozy ale też do głośnych telenowel takich jak „Za głosem serca” z Angelique Boyer i Sebastianem Rulli w rolach głównych. W telenoweli ta hacjenda pełni ważną rolę i praktycznie nadaje klimat całej historii. Jest też dość dokładnie pokazana zarówno jeśli chodzi o wnętrza jak i całe otoczenie.

Podróż w przeszłość — teraz na wyciągnięcie ręki

Każda z tych hacjend to podróż w czasie — od mrocznych ruin po ekskluzywne hotele SPA. Spacerując po dawnych plantacjach agawy i cienistych dziedzińcach, możesz poczuć echa burzliwej historii Jukatanu. Warto choć raz spędzić noc w miejscu, gdzie kiedyś rezydowali plantatorzy i buntownicy — i poczuć ducha Meksyku w najpiękniejszej formie. Meksyk pełen jest wspaniałych hacjend, których tereny w przeszłości niejednokrotnie były większe niż niektóre polskie województwa, a poza okazałym domem właścicieli były tam głównie pola uprawne, pastwiska, przetwórnie mięsa czy plonów rolnych, mieszkania dla pracowników, stajnie i magazyny. W tym artykule skupiłam się na Półwyspie Jukatan bo wiem, że ten region Meksyku cieszy się największą popularnością wśród polskich turystów a jednocześnie hacjendy nie zawsze pojawiają się w programach zwiedzania. Mam nadzieję, że zainspirowałam Cię do dodania ich do Twojej wakacyjnej listy miejsc wartych zobaczenia. Jeśli zamarzy Ci się spędzenie nocy lub kilku dni w jednej z nich sprawdź dokładnie ceny, często szczególnie w sezonie wysokim nie należą one do niskich i mogą sięgać nawet 1-3 tys zł za noc! Na szczęście są też opcje bardziej przystępne, których urok nie ustępuje tym najbardziej luksusowym. W końcu nie chodzi o pobyt w pięciogwiazdkowym pałacu tylko posmakowanie życia w otoczeniu tropikalnych roślin, murów pamiętających czasy kolonialne, zwolnieniu tempa i poleżenia w hamaku w scenerii jak z poprzednich stuleci.